Palyatif Bakım Hizmetleri
Palyatif bakım ağrı ve sıkıntıların azalmasına yönelik olarak yapılan bakım türü olarak ifade edilmektedir. Bu bakım kanser hastalığının ve tedavisinin ortaya çıkardığı semptomları azalmak adına kullanılan yöntemlerden biridir. Ek olarak beslenme bozukluğu olan, kalp ve solunum sistemi hastalıklarına sahip olan, çeşitli nedenlerden dolayı evde veya hastanede mekanik solunum cihazlarına bağımlı olan, nörolojik hastalığı olan, uzun süreli devam eden ağrısı olan hastalar veya bunların dışında farklı nedenlerden dolayı kronik bakıma ihtiyaç duyan hastalar da bu bakım hizmetinden yararlanmaktadır. Destekleyici, destek verici bakım olarak da ifade edilmektedir.
Hastaların, hastalığın ilerlemesi ile kısıtlanabilen fiziksel, emosyonel, manevi, mesleki ve sosyal potansiyellerin en üst düzeye çıkmasını sağlama çabaları, yani rehabilitasyon olarak ifade edilebilmektedir. Kurumumuzda tüm hastaların duygusal ve fiziksel bakımının en üstte tutularak gerekli adımları takiben çalışmaların yapılması esas alınmaktadır. Amacımız hastanın yaşam kalitesini arttırma çabasında olmak ve acı çekmesini gidermektir.
Genelde palyatif bakım ekip üyeleri arasında;
- Doktorlar (palyatif bakım uzmanları, medikal onkologlar, algologlar)
- Hemşireler (palyatif bakım uzman hemşireler, klinik hemşireler)
- Psikiyatristler ve psikologlar
- Sosyal hizmet uzmanları ve
- Aile üyeleri hastanın gereksinimlerine göre;
- Rehabilitasyon ekibi (fizik tedavi uzmanı), cerrahlar
- Anestezi uzmanları ekibe destek olabilirler. Palyatif bakım farklı ve alanında uzman meslek alanlarının bir araya gelerek oluşturduğu bütünleşik bir bakım hizmetidir.
Palyatif bakım hizmetleri;
- Hastane ortamında
- Birinci basamak sağlık alanlarında/sağlık ocağı
- Ev ortamında
- Son dönem bakım evlerinde verilebilmektedir.
Ağrı ve diğer semptomların kontrol altına alınarak hastalara psikososyal destek vermek amaçlanır. Ek olarak hasta yakınlarına da gerekli desteğin verilmesi etkili bir sürecin ilerletilmesi adına gerekli ve önemli olmaktadır. Gözlenebilecek olan semptomlar şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Ağrı
- Bulantı, kusma
- Yorgunluk
- Uyku problemleri
- İştahsızlık, kilo kaybı
- Nefes darlığı
- İshal ya da kabızlık
- Sinirli, kaygılı ve kızgın olma hali (anksiyete)
- Üzüntülü ve kırgın hissetme ( depresyon)
- Bilinç bulanıklığı ( deliryum)
Ağrılar bireylere özgüdür ve gerekli kontroller müdahaleler ile kontrol altına alınması amaçlanmaktadır. Süreç içerisinde gerekli adımlar tek tek ele alınarak değerlendirilmelidir. Yaşam koşulları, ek hastalıklar, gerginlik, sinir, stres, üzüntü gibi pek çok etmenler ağrıları tetikleyebilir veya şiddetinin artmasına neden olabilir. Bulantılarda ek hastalık veya kan değerleri, diğer organlardaki sorunlar da göz önüne alınarak değerlendirme yapılmalıdır. Beslenme düzenine dikkat edilerek, dinlenmelerin sıklığı ve etkililiği arttırılmalıdır. Yorgunluğa da değinirsek; hastalık süreçlerinden, beslenme ve uyku düzenine kadar pek çok bileşenin ele alınarak düzenlenmesi önem arz etmektedir. Kişiyi zinde tutacak ama yıpranmasına neden olmayacak faaliyetlerin seçilmesi önemlidir.
Hastaların sosyal çevresinin kuvvetlendirilmesi, yapabildiği güçlü olduğu alanların sunularak kendine olan güven ve üretkenliğinin gösterilmesi sağlıklı ilerleme kaydetmek adına önemli bir durumdur. Nefes egzersizleri, temiz havada dinlenmek gerekli olacak olan yöntemler arasındadır.